Jaka rolę na dachu spełniają łaty?

Jaka rolę na dachu spełniają łaty?

Artykuł z dnia 21 paź 2023 (Artykuły, Bez kategorii)

Dach jest konstrukcją złożoną z wielu części, których liczba zależy przede wszystkim od stopnia skomplikowania jego architektury. Każda z nich ma do spełnienia inną, ważną funkcję. W efekcie gotowy dach nie tylko zabezpiecza dom przed negatywnym wpływem warunków atmosferycznych, ale także prezentuje się atrakcyjnie, stanowiąc estetyczne zwieńczenie całego budynku. Jak więc nazywają się poszczególne jego elementy i jaka jest ich rola?

Najważniejsze elementy dachu:

Połać dachowa – kiedy przyglądamy się dachowi, widzimy przede wszystkim właśnie jego połacie. Termin ten oznacza nachylone płaszczyzny, na których od zewnętrznej strony montowane jest pokrycie (na przykład dachówki ceramiczne lub dachówki cementowe). Każda z takich powierzchni tworzy osobną połać. Ich liczba wynika bezpośrednio z architektury dachu. Proste dachy jednospadowe posiadają więc jedną połać, popularne dachy dwuspadowe – dwie, a dachy kopertowe – cztery. W przypadku bardziej złożonych konstrukcji oddzielnych połaci może być jeszcze więcej.
Kalenica – to krawędź powstała na styku dwóch połaci. Przebiega ona w najwyższym punkcie dachu. Kalenica jest kluczowa dla prawidłowej wentylacji całego budynku. To przez nią usuwane jest wilgotne powietrze gromadzące się w domu. Aby pod pokrycie nie dostawał się deszcz oraz zabrudzenia, kalenicę osłania się specjalnym, często ozdobnym zabezpieczeniem – tak zwanym gąsiorem. Więcej informacji o jego roli na dachu oraz rodzajach gąsiorów można znaleźć w osobnym artykule.
Szczyt – to fragment ściany domu, ograniczony połaciami, występujący w niektórych typach dachów. Od ich architektury uzależniony jest kształt szczytu. Przykładowo w przypadku popularnego dachu dwuspadowego będzie on trójkątny. W budownictwie historycznym szczyty były często bogato zdobione.
Okap – to dolna, pozioma krawędź dachu, najczęściej wysunięta przed elewację budynku. Podstawowym zadaniem tego elementu konstrukcji jest osłonięcie ścian domu przed deszczem spływającym z połaci. W tym celu wzdłuż okapów zwykle montowane są rynny, odprowadzające wodę.
Naroże – połacie mogą stykać się ze sobą nie tylko w szczytowym punkcie dachu, ale również na jego rogach. W takim przypadku biegną one po skosach i nazywane są narożami. Podobnie jak w przypadku kalenic, osłania się je gąsiorami. Dodatkowo w miejscu styku naroży i kalenicy stosowane jest jeszcze specjalne zabezpieczenie – trójnik. Szczególnym przypadkiem jest dach czterospadowy – namiotowy. Pozbawiony jest on kalenicy, a wszystkie cztery naroża zbiegają się w jednym punkcie, na którym montuje się czwórnik.
Kosz – wizualnie to część dachu stanowiąca przeciwieństwo naroża. Jest miejscem styku połaci schodzących się pod kątem rozwartym. Ta wklęsła przestrzeń bywa szczególnie narażona na działanie czynników atmosferycznych – między innymi łatwo gromadzi się w niej i zalega śnieg. Dlatego też powinna być dodatkowo zabezpieczona przed ich wpływem. Więcej informacji o jego roli na dachu można znaleźć w osobnym artykule.

Każda część dachu ma do spełnienia swoją własną, indywidualną funkcję. W efekcie są one w różnym stopniu narażone na warunki atmosferyczne. Aby więc nasz dach pozostał odporny na działanie pogody, musimy zadbać o odpowiednie zabezpieczenie wszystkich jego elementów. Więcej informacji o tym, jak zbudowany jest dach, jak wyglądają jego poszczególne warstwy można znaleźć w filmie przygotowanym przez Akademię CREATON.